Tematem tegorocznej, 23. edycji konkursu KOŁO „Projekt Łazienki 2021” był projekt obiektu z funkcją toalety publicznej zlokalizowanego w Tatrzańskim Parku Narodowym, w rejonie Polany Huciska w Dolinie Chochołowskiej. Do rywalizacji zgłoszonych zostało 178 projektów, które oceniło jury w składzie: dr hab. inż. arch. Ewa Kuryłowicz – kierowniczka Zakładu Projektowania i Teorii Architektury na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, wiceprezes w autorskiej pracowni architektury Kuryłowicz & Associates, sędzia SARP Warszawa, Robert Konieczny – architekt, założyciel pracowni KWK Promes, Magdalena Federowicz-Boule – prezes i dyrektor kreatywna pracowni Tremend, sekretarz Warszawskiego Oddziału SARP, sędzia SARP, prof. Jan Sikora – wykładowca na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, założyciel pracowni projektowej Sikora Wnętrza, Przemo Łukasik – architekt, współzałożyciel pracowni Medusagroup, Aleksandra Kozłowska – laureatka konkursu „Projekt Łazienki 2018”, obecnie związana z pracownią KWK Promes, Przemysław Powalacz – Prezes Zarządu Geberit sp. z o. o., Filip Zięba – zastępca dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego, Ewa Holek-Krzysztof z Działu Komunikacji i Wydawnictw Tatrzańskiego Parku Narodowego, Agnieszka Grzegorczyk – przedstawicielka Gminy Kościelisko, Jan Karpiel-Bułecka senior – architekt, popularyzator folkloru góralskiego, Marcin Rząsa – artysta rzeźbiarz z Zakopanego.

Ogłoszenie wyników nastąpiło w miniony poniedziałek podczas zakończenia konkursu, które odbyło się w studiu urządzonym w krakowskim salonie prasowym firmy Geberit – organizatora konkursu. Ze względu na sytuację pandemiczną finał miał charakter hybrydowy – w studiu gościli jurorzy oraz organizatorzy konkursu, natomiast laureaci łączyli się online. Zakończenie było transmitowane na żywo na platformie YouTube oraz na Facebooku marki KOŁO. Wydarzenie poprowadziła Agnieszka Gruszczyńska-Hyc, redaktor naczelna magazynów Dobre Wnętrze i M jak Mieszkanie oraz serwisu Urządzamy.pl.

Grand Prix konkursu KOŁO „Projekt Łazienki 2021” otrzymał projekt „Uniesiona Łąka”, którego autorami są Ewa Pokrzywa i Marcin Gierbienis. Zdaniem jury praca wyróżnia się pomysłem, który kompromisowo godzi poszanowanie przyrody i unikatowego krajobrazu z nową funkcją. Plac na Polanie Huciska, choć znajduje się niemal w środku doliny, to teren przekształcony. Dawniej znajdował się tam parking dla samochodów, który funkcjonował do 1997 roku, pozostawiając ślad do dziś. Zwycięska praca zaciera ten ślad. Jako jedyna uwzględnia cały teren dawnego parkingu w taki sposób, że daje możliwość jego rekultywacji. Zamiast utwardzonego placu oferuje przedłużenie polany. Koncepcja  nie zaburza przestrzeni, nie wymaga istotnych konsultacji, jak wbudować obiekt w ten niezwykle cenny obszar, bez jego zakłócania. Podkreśla walory naturalne otoczenia, m.in. polanę krokusową, na której prowadzony jest kulturowy wypas owiec.

Wyróżnienie I stopnia powędrowało do Anety Roguszczak, za projekt „Toaleta publiczna TPN”. Jury doceniło wycofanie bryły względem istniejącego ciągu komunikacyjnego oraz ukrycie parteru projektowanego budynku w terenie. Utworzone w efekcie tych ruchów przedpole obiektu, tworzy swoiste ramy dla przybywających tu osób, wyznacza granice, zmniejszając ryzyko ekspansji  w obrębie polany. Tym samym obiekt wykracza poza program budynku toalety publicznej, a sama idea nabiera wymiaru edukacyjnego. Zaprojektowany dziedziniec wraz z jego zagospodarowaniem  jest miejscem odpoczynku, osłoniętym od wiatru, tak istotnym po długiej wycieczce górskimi szlakami.  

Wyróżnienie II stopnia zdobyli Paweł Białas, Kamil Bryłka i Michał Ciebień za projekt „Forrest” – praca zwróciła uwagę jury unikalnym podejściem do reinterpretacji formy góralskiego szałasu. Wśród wielu pomysłów, które przekształcały jego formę w sposób niezauważalny lub zbyt wyrazisty, ten projekt wniósł do dyskusji jurorów ideę wyważenia i oryginalności. Dach, który zdaje się unosić w powietrzu, staje się zarazem miejscem wytchnienia, interakcji i odpoczynku w deszczowe oraz słoneczne dni. Forma, mimo dużych rozmiarów, nie wprowadza dysharmonii w otoczeniu. Obiekt poprzez swoją skromność i siłę nieoczywistych, ale prostych rozwiązań, przywołuje dzieła takich twórców jak Peter Zumthor.

Trzy projekty otrzymały równorzędne wyróżnienia III stopnia. Pierwszy z nich, „Dwa koła” autorstwa Jakuba Lazarowicza, został wyróżniony za formę architektoniczną, która nie jest interpretacją szałasu, nie nawiązuje do regionalnych form architektonicznych ani zdobniczych, a jest propozycją wpisania geometrycznej, syntetycznej, niemal abstrakcyjnej formy w  krajobraz Polany Huciska. Projekt odrywa się od schematu powszechnego i powierzchownego myślenia, odważnie kierując nas ku refleksji o innych, mniej oczywistych związkach funkcji i formy w krajobrazie. Drugie wyróżnienie równorzędne III stopnia otrzymał Artur Piórek za projekt budynku, który reprezentuje proste rozwiązanie spełniające wymogi programowe i jest propozycją najmniej ingerującą w teren pod względem technicznym. Co więcej, dobrze wpisującą się w kontekst kulturowy i krajobrazowy. Zaprojektowany obiekt posiada oszczędną, ale bardzo „rasową” bryłę. Wynika to z dobranego prawidłowo kąta nachylenia połaci dachowych oraz wysunięcia tychże poza lico ścian szczytowych. Odważne połączenie pokrycia z dranic ze szkłem i kamienną licówką z „obladra” tworzy nowoczesną reminiscencję charakterystycznego dla Tatr Zachodnich szałasu niskozrębowego. Kolejne wyróżnienie równorzędne III stopnia jury przyznało projektowi „Szałas ikoną Tatr” autorstwa Sylwii Gochowskiej, Kamili Mizery i Bogumiły Borek. Jury doceniło interesującą próbę wpisania zabudowy szałasowej w krajobraz Tatrzańskiego Parku Narodowego. Skromna bryła budynku nawiązuje do tradycyjnej architektury lokalnej, jednocześnie odpowiadając na pytanie konkursowe dotyczące funkcji. Projekt
we wrażliwy sposób pokazuje relacje architektury z Tatrzańskim Parkiem Narodowym – architektury, która jest niezbędna z punktu widzenia funkcji i potrzeb turystów.

Projekt otrzymał także nagrodę specjalną: projektowanie uniwersalne, za udaną próbę wdrożenia filozofii projektowania uniwersalnego jako kierunku architektonicznego, w celu likwidacji barier w dostępie do budynków użyteczności publicznej. Prosta architektura, nawiązująca do architektury lokalnej, uwzględnia potrzeby wszystkich użytkowników. Jednocześnie w interesujący sposób prowadzi dialog z okoliczną przyrodą Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Druga nagroda specjalna, za projektowanie w duchu zrównoważonego rozwoju została przyznana projektowi autorstwa Łukasza Krasuskiego. Projektowanie na terenach chronionych stanowi wyzwanie dla doświadczonych architektów, a tym bardziej dla młodych adeptów architektury. Zadanie to jest szczególne w świetle współczesnych problemów środowiska naturalnego. Zdaniem jury autor zasłużył na wyróżnienie za holistyczne podejście, wykraczające poza zastosowanie standardowych systemów i rozwiązań proekologicznych. Doceniono powściągliwą formę architektoniczną ujętego na rzucie kwadratu budynku o stromym dwuspadowym dachu. Dostrzeżony został również brak ingerencji w teren istniejący, zastosowanie naturalnych materiałów oraz prosta, drewniana, szkieletowa konstrukcja. W projekcie nie zabrakło również dualnej instalacji umożliwiającej odzysk wody szarej oraz wykorzystanie wody deszczowej do spłukiwania toalet, a także gruntowej pompy ciepła. Wszystkie te elementy wpływają korzystnie na zmniejszenie śladu węglowego obiektu, zarówno w trakcie budowy, jak i podczas jego eksploatacji.

Szansę na wybranie najlepszego projektu mieli także internauci – najwięcej ich głosów otrzymał projekt „ Koliba”, którego autorkami są Nicola Skrzyniarz, Dominika Reszuta i Sylwia Plata.

Transmisję z ogłoszenia wyników można obejrzeć na platformie YouTube: www.youtube.com/watch?v=YZNzum7INaw. Szczegółowa prezentacja prac dostępna jest na stronie: konkurskolo.pl/blog/ogloszenie-wynikow-xxiii-konkursu-kolo-projekt-lazienki-2021.

 

 ***

Konkurs KOŁO na projekt toalety publicznej organizowany przez Geberit to kultowy konkurs dla architektów. Dzięki tej inicjatywie w wielu miejscach w Polsce powstały funkcjonalne
i estetyczne, ogólnodostępne toalety. Inicjatywa ma na celu zwrócenie uwagi na problem deficytu toalet publicznych oraz poprawę warunków sanitarnych na terenie całego kraju. Tegoroczna edycja, której Partnerem był Tatrzański Park Narodowy dobiegła końca. Kolejna edycja wystartuje w przyszłym roku. Zapraszamy do śledzenia informacji na stronie www.konkurskolo.pl.

Partnerzy:

Tatrzański Park Narodowy, SARP, Instytut Wzornictwa Przemysłowego

Patroni medialni:

Elle Decoration, Label Magazine, Architektura i Biznes, Architektura Murator, Dobre Wnętrze, Czas na Wnętrze, Bryła, Onet, Radio Kampus, F5, WhiteMAD, Sukces, Sztuka Architektury, Sztuka Wnętrza, Urządzamy.pl