Charakterystyczny chód, określany też „niedźwiedzim tańcem” czy „chodem kowboja”, obserwowano jeszcze na długo przed odkryciem Ameryki, czego dowodzi taniec naśladujący taki sposób poruszania się, będący ważnym elementem wiosennych ceremonii Indian z plemienia Ute.  Podstawy tego tajemniczego zachowania niedźwiedzi, wyjaśniają badania opublikowane w czasopiśmie „Scientific Reports”. Wszystko zaczęło się w momencie, w którym naukowcy zaobserwowali niedźwiedzie używające stale tej samej ścieżki i stąpające dokładnie w te same odciski łap. – W tym wysoce zrytualizowanym zachowaniu, niedźwiedzie, jeden po drugim, energicznie wciskają łapy w ziemię dokładnie w te same wyraźnie widoczne dołki, podążając taką „wyciśniętą” ścieżką i obwąchując przy tym ślady pozostawione przez poprzedników – wyjaśnia Filip Zięba z Tatrzańskiego Parku Narodowego. – Dotyczy to zwłaszcza samców. To zachęciło nas do głębszego zbadania znaczenia takiego zachowania – mówi dr Javier Naves, członek hiszpańskiego zespołu biorącego udział w pracach badawczych.

– Świat zapachów jest niezwykle bogaty i ciągle jeszcze mało poznany. Odpowiedni sposób zebrania zapachu od niedźwiedzia stanowił duże wyzwanie – opowiada lider badania, dr Agnieszka Sergiel z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Po kilku próbach, przy użyciu patyczków z bawełnianą końcówką i drewnianym trzonkiem, udało się skutecznie pobrać zapach niedźwiedzich łap i przeanalizować go za pomocą chromatografii gazowej. Naukowcom udało się wyróżnić 26 specyficznych substancji lotnych, z których sześć występowało tylko u samców. Jedną z takich „samczych” substancji okazał się być cembrenoid, który jest feromonem używanym przez niektóre gatunki mrówek i termitów do znakowania ścieżek, a także ma znaczenie w rozpoznawaniu się poszczególnych osobników. – W skórze łap niedźwiedzi znaleźliśmy duże gruczoły, które podczas tarcia mogą uwalniać wydzielinę. To wyjaśnia dlaczego niedźwiedzie poruszają się w ten charakterystyczny sposób w trakcie znakowania ścieżek – dodaje dr Sergiel.

Wiele gatunków ssaków komunikuje się za pomocą zapachów. W przypadku niedźwiedzi, większość gatunków zajmuje bardzo duże areały osobnicze. Nie są to jednak zwierzęta terytorialne i większość czasu spędzają samotnie. – Za pomocą takich ścieżek zapachowych niedźwiedzie mogą wymieniać informacje i dzięki temu wiedzieć kto jest w pobliżu, kogo należy unikać, a z kim bardzo chciałyby się spotkać. Nasze badania stanowią przyczynek do poznania ewolucji i ekologii komunikacji u ssaków – wyjaśnia dr Nuria Selva, członek zespołu z Instytutu Ochrony Przyrody.

Badania przeprowadził międzynarodowy zespół pod kierunkiem naukowców z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie i Estación Biológica de Doñana CSIC w Sewilli, m.in. ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju i Narodowego Centrum Nauki.

Jesteście ciekawi jak wygląda „niedźwiedzi taniec”? Zobaczcie:

Nagranie z fotopułapki: Tatrzański Park Narodowy
Zdjęcia: Damian Ramos (CDRRN), Javier Naves (EBD CSIC), Robert Maślak (UWr), Piotr Kujawski (EIT+), Nuria Selva (IOP PAN)
Rysunki: Katarzyna Chrząścik (IOP PAN)
Redakcja i montaż: Agnieszka Sergiel (IOP PAN)

Źródło artykułu: https://www.nature.com/articles/s41598-017-01136-1